ทางจำเป็น

           ทางจำเป็น ไม่มีคำนิยามไว้ชัดเจน แต่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1349 บัญญัติ ว่าที่ดินแปลงใดมีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงทางสาธารณะได้ไซร้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินแปลงนั้นจะผ่านที่ดินล้อมอยู่ไปสู่ทางสาธารณะได้” 
            ต้องเป็นที่ดินที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่ ทางจำเป็นชาวบ้านมักจะเรียกขานว่า "ที่ดินตาบอด" ไม่มีทางเข้า-ออกสู่ทางสาธารณะ ปัญหาที่พบคือที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่ มีความหมายเพียงใด จะต้องพิจารณาข้อเท็จจริงเป็นรายๆไป ซึ่งขนาดของทางจำเป็นจะมีความกว้าง-ยาวเพียงใดต้องพิจารณาสภาพความเป็นจริง ทั้งฝ่ายที่ดินตาบอดกับเจ้าของที่ดินปิดล้อม 
               การถูกล้อมนั้นต้องไม่มีทางออกถึงทางสาธารณะ ซึ่งเจ้าของที่ดินตาบอดหรือ แปลงที่ถูกล้อมไม่มีทางออกอื่นใดเลยด้วยยานพาหนะหรือทางเท้า 
              ทั้งนี้กฎหมายบังคับให้เจ้าของที่ดินตาบอดต้องจ่ายเงินค่าทดแทนให้แก่เจ้า ของที่ดินปิดล้อมอยู่เพื่อความเสียหายอันเกิดแต่เหตุที่มีทางผ่านนั้น 

              วิธี แก้ไขควรพูดคุยกัน จ่ายเงินค่าทดแทนและบันทึกข้อตกลงไว้ให้ชัดเจน หรือจดทะเบียนไว้กับสำนักงานที่ดินจังหวัด หากไม่สามารถตกลงกันจะใช้สิทธิฟ้องร้องคดีต่อศาล อาจใช้เวลานานและเสียค่าใช้จ่ายมากขึ้น